وایر شمع که با نام کابل احتراق یا جرقه زنی نیز شناخته می‌شوند، یکی از مهمترین نقش‌ها را در سیستم احتراق خودرو دارند و عملکرد صحیح و صحت آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از این رو لازم است هر راننده‌ای اطلاعات لازم را نسبت به وایر شمع‌ها داشته باشد تا از مشکلات و ناهنجاری‌های احتمالی در خودروشان مطلع باشند. وایرها موظف‌اند برقی را که دریافت میکنند به شمع منتقل کنند. با توجه به ولتاز بالایی که در هر لحظه دریافت میکنند؛ مقاومتی در وایرها ایجاد می‌شود که این مقاومت باعث می‌شود در طولانی مدت جریان برق از وایر به خوبی به شمع منتقل نشود و سوختن بنزین در سیلندرها ناقص انجام شود و به همین دلیل نیاز است که هر چند مدت یک بار وایر شمع‌ها تعویض شوند.
تعویض وایر شمع‌ها هر چند کیلومتر باید انجام شود؟
با توجه به گفته‌ی مهندسان و کارشناسان مکانیک خودرو، بعد از هر ۲۰ هزار کیلومتر، بهتر است وایر شمع عوض شود. به این نکته هم توجه کنید که در هنگام تعویض شمع به صحت و سلامت بودن آن دقت کنید. البته این مسافت ثابت نیست و یک استاندارد ایمن جهت پیشگیری ازعدم کارکرد وایرها و آسیب‌های احتمالی آن است.
علائم نشان دهنده‌ی تعویض وایر شمع
وایر شمع دارای سیم یا کابلی است که پیوند حیاتی در سیستم الکتریکی خودرو است و از آنجایی که وایرهای شمع نقش مهمی در انتقال نیروی الکتریکی به شمع خودرو دارند؛ باید از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کرد تا از خطرات و اسیب‌های پیش رو و حتی هزینه‌های سنگین آن جلوگیری کرد.
در پایین چند نمونه از علائم خرابی وایر شمع ذکر شده:
– تغییر در صدای موتور خودرو
– سیاهی سر شمع
– به سختی استارت خوردن
– ایراد در عملکرد موتور
– خرابی سیم شمع
– چراغ چک موتور
– سخت شتاب گرفتن خودرو
❌ تغییر در صدای موتور خودرو
اگر صدای ماشینتان تغییر کرده می‌تواند یکی از دلایل آن استفاده از شمع‌های نامناسب یا سیم شمع خراب باشد که باعث می‌شود عملیات احتراق به خوبی انجام نشود و نتیجه‌ی آن آسیب به موتور خودروتان می‌شود.
❌ سیاهی سر شمع
یکی از ساده‌ترین نشانه‌های خرابی در وایر شمع، سیاه شدن سر شمع است. اگر شمع شما سیاه شده است، کافیست شمع‌ها را باز کرده و وضعیت شمع با کویل چک شود.
❌ به سختی استارت خوردن
علائم زیادی می‌تواند از دلایل استارت نخوردن ماشین شوند که یکی از این لایل خرابی در وایر شمع است. از انجایی که با سوئیچ کردن ماشین برق ذخیره شده در باتری آغاز به کار میکنند و از وایر به سمت شمع و بعد از ان به کویل و محفظه‌ی احتراق می‌رسد؛ اگر در این بین مشکلی در یکی از این قطعات باشد، در استارت خوردن ماشین اختلال ایجاد می‌شود.
❌ ایراد در عملکرد موتور
عملکرد نابسامان موتور می‌تواند باعث مشکلات بسیاری شود که هیچ راننده‌ای آن را نمی‌خواهد. شمع خودرو به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در زمان‌های از پیش تعیین شده جرقه‌هایی می‌زند. همین جرقه‌ها سبب سوختن بنزین و تولید انرژی مورد نیاز موتور هستند و اگر خرابی در شمع اتفاق افتد، مانع از انتقال برق به شمع یا ولتاژ کم به شمع در زمان مشخص شده می‌شود. از آنجایی که انتقال برق و احتراق منظم از وظایف وایر شمع‌ها است؛ هرگونه نقص و مشکل در وایر شمع و شمع، روند احتراق را مشکل ساز می‌کند و احتراق نامنظم و ناقص باعث خرابی عملکرد موتور و قدرت آن می‌شود.
❌ خرابی سیم شمع
سیم‌های شمع جریان با ولتاژ متوسط از نقطه‌ی ورود خود تا شمع حمل میکنند. موتوری که بر مبنای استاندارد باشد، از یک وایر شمع روی هر سیلندر مربوطه استفاده می‌کند. هنگامی که خرابی در سیم شمع مشاهده شد، از قبیل (کم شدن قدرت، شتاب و بهره‌وری سوخت) یا حتی روشن شدن چراغ موتور یا آسیب شدیدی که به کابل وارد شده، حتما باید وایر شمع را عوض کرد.
❌ چراغ چک موتور
هنگامی که وایر به مشکل بخورد، احتراق ناقص در سیلندر رخ می‌دهد و یا حتی احتراق به صورت کلی انجام نشود کامپیوتر مدیریت موتور این خرابی را تشخیص می‌دهد و این را به عنوان خطا در حافظه کامپیوتر ذخیره می‌کند. این موضوع باعث می‌شود چراغ چک بر روی نمایشگر روشن شود. این چراغ به هشدار سیستم مدیریت موتور نیز شناخته می‌شود.
❌ سخت شتاب گرفتن خودرو
اگر شمع خراب یا فرسوده شده باشد، توانایی جرقه زدن را برای اشتعال مخلوط سوخت را ندارد و هنگامی که گاز می‌دهید ماشین برای شتاب گرفتن به سختی تلاش می‌کند.
بهترین زمان تعویض شمع خودرو
نظرات مختلف و گوناگونی در این باره وجود دارد، همان‌طور که پیش‌تر ذکر کردیم، کارشناسان مسافت ۲۰ هزار کیلومتر را برای این موضوع درنظر گرفته‌اند. اما برخی نیز تا مسافت۵۰ هزار کیلومتر را نیز برای تعویض وایر شمع مناسب می‌دانند. اما همان‌طور که ذکر کردیم، اگر در زمینه‌ی فنی خودرو سر رشته دارید، می‌توانید با پدیدار شدن علائم ذکر شده، بهترین بازه‌ی تعویض شمع خودرو را تشخیص دهید. همچنین انجام به‌موقع سرویس‌های دوره‌ای خودرو نیز می‌تواند در این باره مفید باشد.
تشخیص زمان تعویض شمع خودرو
اگر نسبت به تعویض شمع خودرو سهل انگاری کنید به مرور زمان نشانه‌هایی را بر جا میگذارد و به شما این پیام را می‌رساند که وقت تعویض شمع خودرو است. اگر به این نشانه‌ها بی‌توجهی کنید، ممکن است خطرات جدی و هزیه‌های سنگینی را برای شما به جا بگذارد.
✔ مصرف زیاد سوخت خودرو
✔ استارت نخوردن ماشین
✔ روشن شدن چراغ چک
✔ تفاوت در عملکرد موتور
نحوه‌ی اتصال وایرشمع پراید
ابتدا باید سیلندر یک را بشناسید؛ سیلندر یک همیشه از سمت تسمه تایم و یا زنجیر تایم محاسبه شده و ترتیب احتراق نیز بر اساس آن پیدا می‌شود. که به این ترتیب است اول سیلندر اول به حالت احتراق بعد سیلندر سه به حالت احتراق و بعد از آن سیلندر چهار در حالت احتراق و در آخر سیلندر دو به حالت احتراق و ترتیب آن به این صورت می‌باشد: ۱۳۴۲
کوتاه‌ترین وایر برای خروجی شماره یک، سیلندر شماره یک است و ترتیب آن اینگونه است که وایرها با طول‌های مختلف برای هر سیلندر به کار برده می‌شود و در اخر وایر شماره چهار که بلندترین وایر است به سیلندر شماره چهار وصل است؛ برای این منظور خروجی کویل شماره چهار را به شمع متصل می‌کنیم.
