نصب مقره: پست‌های توزیع برق از اتصالات خاصی برای انتقال جریان استفاده می‌کنند. یکی از این تجهیزات، مقره یا گیره چینی است که به‌عنوان متصل‌کننده برج انتقال جریان و کابل‌ها در پست توزیع به‌کار می‌رود. کابل برق ضروری است که از حریم برج جدا شود و در یک حالت ایزوله کار خود را انجام دهد؛ این وظیفه تفکیک کابل و برج بر عهده مقره خواهد بود. هر مقره دو وظیفه مهم دارد که یکی از آن‌ها همان ایزوله کابل از برج است. این مقره‌ها عمدتاً عایق بوده و می‌توانند بدون نشتی جریان، ولتاژهای فشارقوی را از خط انتقال جریان و برج ایزوله کنند. آستانه تحمل هر مقره باید به حدی باشد که بتواند در مقابل فشارهای مکانیکی و عوامل محیطی مانند یخ‌زدگی و باد و… مقاوم باشد.
مقره‌ها عایق جریان هستند به این معنی که در مقابل میدان الکتریکی مقاومت بوده و اجازه انتقال به آن را نخواهند داد؛ در واقع وسیله‌ای وجود ندارد که کاملاً عایق باشد و از همین رو به آن‌ها عایق الکتریکی گفته می‌شود؛ سطح مقره‌ها صاف است و ناخالصی ندارد. والانس مواد عایق به اتم‌ها وابستگی بالایی داشته و همین امر سبب می‌شود تا در فرایند عایق کردن تجهیزات برقی به کار برده شوند.
وظیفه هر عایق در یک ابزار الکتریکی، تفکیک یا حمایت از بخش رساناست تا نتواند جریان را از خود عبور دهد و دچار آسیب نشود. موادی مانند شیشه‌ها، پلاستیک و بسپارهای لاستیکی مقاومت الکتریکی بالاتری دارند و برای عایق نمودن تجهیزات الکترونیکی کاربرد دارند و قادرند در برابر انواع ولتاژها ایمنی ایجاد کنند. وجود رطوبت در هوا و ترکیب آن با آلایندگی‌ها و ریزگردها سبب می‌شود تا مانند مانعی بر روی سطح تأسیسات برق قرار بگیرند و برق قطع شود؛ برای رفع چنین مشکلی، از یک ماشین مقره شو استفاده می‌کنند.
انواع مقره
مقره‌ها از نظر جنس به‌طورکلی سه دسته‌اند: شیشه‌ای، چینی و پلاستیکی. ترکیباتی که در مقره‌های چینی به کار رفته است، پودر کوارتز، آلکالین و سیلیکات آلومینیومی هستند که برای افزایش مقاومت مکانیکی آن‌ها، مقداری اکسید آلومینیوم به آلیاژ مذکور اضافه می‌کنند. نمونه‌هایی که از مقره‌های چینی ساخته شده‌اند مواردی مانند سنجاقی، بشقابی و نوع یکپارچه هستند که نوع یکپارچه و سنجاقی در تیرهای میانی به کار می‌روند؛ برای برج‌های پایانی و میانی از مقره‌های بشقابی استفاده می‌کنند.
شیشه نیز یکی از مواد عایق جریان برق است که در ساخت مقره‌ها به کار می‌رود، اما به دلیل مقاومت استاتیکی کم، الزاماً بایستی تقویت شود. یکی از روش‌هایی که با آن می‌توان مقاومت شیشه را افزایش داد؛ به این صورت است که پس از شکل‌دادن به شیشه، به‌سرعت آن را خنک می‌کنند که این امر منجر به محکم شدن سطح شیشه خواهد شد و به‌این‌ترتیب مقاومت شیشه افزایش پیدا خواهد کرد.
ذات شیشه در شکنندگی خلاصه می‌شود و نقص آن هم در همین مورد است که در اثر یک فشار یا ضربه مستقیم خواهد شکست. آلیاژ شیمیایی پروپیلن، رزین و اتیلن همراه با پلاستیک، یک مقره پلاستیکی را به‌وجود خواهد آورد که فایده تعبیه مقره پلاستیکی، دفع رطوبت است که مانع از جاری شدن آب و ایجاد مسیری برای هدایت قوس خواهد شد. در مقره‌های چینی و شیشه‌ای آب به‌راحتی در سطح مسیری برای خود پیدا خواهد کرد.
اشکال و نمونه‌های مقره
اشکال و نمونه‌های مقره بر اساس ولتاژی که قرار است تحمل کنند، تعیین خواهد شد. دو شیوه برای شکست الکتریکی مقره‌ها وجود دارد:
1. در داخل یک مقره جرقه‌ای به‌وجود آمده که آن را سوراخ کرده و باعث می‌شود توان عایقی از دست برود.
2. ممکن است که در سطح مقره تخلیه بار صورت بگیرد و باعث تشکیل جرقه‌هایی شود و همین امر منجر به ایجاد ارتباط الکتریکی در دو سر عایق خواهد شد.
✅ آلایندگی و رطوبت در شکست‌های یاد شده در مقره نقش دارند؛ بنابراین در تولید هر مقره چند نکته رعایت می‌شود که عبارت‌اند از:
✅ ایجاد یک سطح صیقلی برای جلوگیری از جذب آلایندگی‌ها، عدم جذب قطرات باران برای جلوگیری از ایجاد مسیر قوس و افزایش طول خزشی مقره به‌دلیل کنترل جریان نشتی.
✅ طول خزشی به این معنی است که یک مسیر کوتاه برای عبور جرقه از یک سمت مقره به‌طرف دیگر، ایجاد شود. افزایش این طول سبب می‌شود قوس کمتری ساخته شود. افزایش طول خزشی موجب افزایش وزن مقره می‌شود که همین امر، دلیل دندانه‌دار ساخته‌شدن مقره است.
✅ دندانه‌دار بودن مقره طول آن را کوتاه‌تر نشان می‌دهد اما مسیر عایق شده، در حد استاندارد خواهد ماند.
✅ برای جلوگیری از جرقه نیز بایستی فاصله میان بخش فوقانی و تحتانی طوری در نظر گرفته شود تا قبل از وقوع جرقه بتوان آن را به سطح مقره بازگرداند و حریم داخلی سالم بماند.
✅ شرایط محیطی و مسائل اقتصادی خرید مقره نیز باید در تعیین نوع آن مدنظر قرار داده شوند.
نصب و نگهداری مقره
مقره‌ها انواع مختلفی دارند که به طور کلی و برای نمونه، شرایط نصب مقره اتکایی را توضیح خواهیم داد (مقره اتکایی چیست؟):
نصب هر مقره اتکایی به این صورت است که اگر پیچ‌ومهره با واشر فنری همراه باشد؛
???? در مرحله اول مهره را با دست باز می‌کنند و واشر را خارج خواهند کرد.
???? در مرحله دوم مقره را به شکل عمودی بر روی کراس آرم قرار می‌دهند و از قسمت انتهای پیچ، مقره را به حفره بازوی افقی کراس آرم وارد کرده و دوباره واشر و مهره محکم می‌کنند.
???? در مرحله سوم یک آچار مناسب بخش فوقانی فیتینگ زیری را مهار خواهد کرد که در این صورت به یک آچار تخت ۳۰ نیاز دارد تا ۵ دور پیچ را ببندد.
بعد از پایان این مرحله پیچ‌ومهره نباید با دست به حرکت درآید و بایستی به‌خوبی آن‌ها را محکم نمود. رعایت یک نکته در نصب مقره ضروری است و آن این است که نباید آچار با قسمت آلومینیومی بالای مقره یا همان بخش قارچی برخورد کند، چرا که سبب شکستن و آسیب به مقره خواهد شد.
در دستورالعمل‌های فنی نگهداری از مقره‌ها چنین آمده است که مراحل حمل، نگهداری و نصب باید طبق استانداردها انجام شود؛ در غیراینصورت کارخانه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد و گارانتی محصول باطل خواهد شد. نگهداری مقره‌ها بایستی در همان باکس‌های کارخانه انجام شود. هرگونه ضربه و فشار و یا قرارگرفتن در معرض اشیا تیز برای مقره‌ها ممنوع است.
سخن نهایی
هنگام خرید مقره‌ها حداکثر ۵ بسته می‌توانند بر روی‌هم قرار بگیرند و هرگونه استفاده غیراصولی و مغایر با شرایط گارانتی و تبعات آن بر عهده خریدار خواهد بود؛ شایان‌ذکر است از مقره‌ها نباید استفاده دیگری کرد و باید از نصب و برداشت متعدد آن‌ها پرهیز نمود. تشکر از اینکه ما را تا پایان مقاله «نصب مقره» همراهی نمودید؛ نظرات و سؤالات خود را برای ما کامنت کنید، کارشناسان متخصص پلیمر عایق اسپادانا آماده پاسخگویی به سؤالات شما عزیزان هستند.
