همان طور که همهی ما میدانیم در دنیای امروز امنیت سیستم برق رسانی یکی از بنیادی ترین فاکتورهای توسعه و پیشرفت یک کشور است و ابزار آن انواع کاور یا عایقها هستند.
در وهلهی دوم کیفیت و ایمنی آن حائز اهمیت است. بدین ترتیب ما در کل مسیرهای انتقال برق به عایق سیم نیاز داریم. ابزاری که به منظور عایق سیمهای برق استفاده میشوند مواد عایقی نام دارند.
این مواد نقش بسیار مهمی در تامین ایمنی خطوط انتقال برق ایفا میکنند. عایق سیم (کاور) باید دارای ویژگیهای خاصی باشد تا امر تامین ایمنی به خوبی صورت گیرد.
دو نمونه از مواد عایقی مهم و کاربردی کاور مقره و کاور بوشینگ هستند که در ادامه به تشریح هر کدام خواهیم پرداخت.
کاور مقره چیست
کاور مقره نوعی عایق سیم است که برای محافظت از محل سطح مقطع سیم انتقال برق با برج انتقال برق استفاده میشود.
به مقره، گیرهی چینی نیز گفته میشود. این مادهی عایقی باید دارای ویژگیهای خاص و متناسب به منظور بهکار گیری آن، یعنی عایق سیم و ایمنی باشد و ایم امر جهت این است که بهترین عملکرد و بازدهی را داشته باشد.
ویژگیهای خاص کاور ها به شرح زیر هستند:
1_ استقامت مکانیکی بالا بدین معنی که قابلیت تحمل وزن هادی را در شرایط جوی گوناگون و فصول مختلف داشته باشد. مثلا هنگام وزیدن باد یا بارش باران و برف.
2_ استقامت الکتریکی بالا بدین معنی که در برابر فشارهای برق ولتاژ قوی بادوام و کارا باشد.
3_ از نظر عایقی بسیار قوی و دارای ضریب امنیت بالا باشد.
4_ در برابر تغییرات دمایی کمترین تغییر را از خود نشان دهد.
5_ از نفوذ آب و آلودگی به خطوط سیم برق جلوگیری کند.
(برای مرتفع ساختن این مشکل، مقرهها را با ماشین مقره شویی تمیز می کنند.)
مقرهها از نظر نوع کاربرد و سطح ولتاژ به انواع مختلفی تقسیم میشوند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1_ مقره چرخی
2_ مقره سوزنی
3_ مقره بشقابی
4_ مقره زنگوله ای شکل
5_ مقره های یکپارچه
کاور بوشینگ چیست
کاور بوشینگ خود نوعی مقره از جنس چینی (پرسلان) است. در زمینهی عایق کاری داخلی یا بیرونی ترانسفورماتورها کاربرد دارند.
به صورتی که یک یا چند هادی را از داخل خود عبور میدهند. این وسیله شکلی استوانهای مانند دارد که همان قسمت عایق آن است و بخش هادی از میان آن عبور میکند.
هنگام به کارگیری بوشینگ باید سمت قوی ترانسفورماتور به جرقهگیر متصل شود. زیرا از این طریق ولتاژهای ایجاد شده از راه سیم ارت به زمین منتقل شوند.
بوشینگهای سمت فشار قوی بزرگتر از بوشینگهای سمت فشار ضعیف هستند. این امر به دلیل ولتاژ بالاتر در سمت فشار قوی صورت میگیرد.
کاور بوشینگ در دسته بندیهای گوناگون به انواع مختلفی تقسیم میشود که عبارت اند از :
- بر پایه ی ویژگیهای الکتریکی
- با توجه به نوع کاربرد
- بر حسب نوع عایق داخلی
- بر حسب نوع عایق خارجی
مثلا بوشینگ هوا به روغن، بوشینگ روغن به روغن، بوشینگ هوا به هوا و بوشینگ هوا به SF6.
کاور کات اوت
این کالا یکی از بهترین و بهروزترین انواع کات فیوزها یا همان فیوز قطعکننده بوده و بهخاطر کاربردهای متنوع و حیاتی مورد توجه و استفاده مهندسان این حرفه قرارگرفته است. کاور کات اوت جهت عایق نمودن و نارسانا کردن انواع کات اوت فیوزهای سیلیکونی و سرامیکی برای جلوگیری از خاموشیهای ناخواسته به خاطر پرندهزدگی بهکار برده میشود.
متریال قابلاستفاده در این نوع محصولات از سیلیکونهای ولتاژ بالا استفاده شده که خاصیت مکانیکی و الکتریکی دارند که دلیل آن، مقاومت بالا در محیطهای باز است. بهمنظور افزایش طول عمر کات اوت و نیز جلوگیری از اختلالات ناخواسته مثل آسیب دیدن پرندگان در هنگام برقگرفتگی و یا برخورد آنها باید از کاورهای ویژه و بخصوصی استفاده کنند.
روند عملکرد کات اوت سیلیکونی این شکلی است که در صورت هر نوع خرابی و مشکلی در سیستم توزیعکننده انرژی، اول عنصر درون فیوز شروع به ذوب شدن کرده و در آخر اتصال الکتریکی بین سیستم و شبکه برق را کاملاً قطع میکند.
از ویژگیهای کاورهای کات اوت میتوانیم به مقاومت بالا، جلوگیری از خسارت به بخشهای سالم، قابلاستفاده در شرایط مختلف جوی مثل بارانی، برفی، باد، دارای وزن بسیار سبک وایده آل، مقاومت در برابر اشعه UV و ماورا بنفش، مداوم در برابر ضربه، قابلاستفاده درترانسفورماتورها و… اشاره کنیم.
بهروز رسانی در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۴۰۰